หลายคนอาจคิดว่าการดูแลเส้นผมขึ้นอยู่กับผลิตภัณฑ์ที่ใช้หรือการบำรุงภายนอกเท่านั้น แต่แท้จริงแล้ว “อารมณ์” ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพเส้นผมโดยตรง ความเครียด ความกังวล หรือแม้แต่ความสุข สามารถสะท้อนออกมาทางสภาพผมและหนังศีรษะได้อย่างชัดเจน บทความนี้ Blue Salon & Spa จะพาคุณมาทำความเข้าใจความเชื่อมโยงระหว่าง “อารมณ์และสุขภาพผม” พร้อมทั้งวิธีจัดการอารมณ์เพื่อผมที่แข็งแรงและมีชีวิตชีวา
ความเครียดส่งผลต่อเส้นผมอย่างไร?
ความเครียดกับฮอร์โมนในร่างกาย
เมื่อร่างกายเกิดความเครียด ระบบภายในจะหลั่ง ฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับภาวะเครียด และมีผลต่อการทำงานของเส้นผมอย่างชัดเจน การที่ระดับคอร์ติซอลที่สูงเกินไปเป็นเวลานานส่งผลกระทบต่อรากผม ดังนี้
- รบกวนการเจริญเติบโตของเส้นผม (Hair Growth Cycle Disruption) ฮอร์โมนความเครียดเร่งให้เส้นผมเข้าสู่ระยะพัก (Telogen Phase) เร็วกว่าปกติ ทำให้ผมร่วงมากขึ้น
- ยับยั้งการสร้างโปรตีน ฮอร์โมนความเครียดลดการสร้างเคราติน ทำให้เส้นผมบางลงและขาดความแข็งแรง
- การสร้างเม็ดสีลดลง ความเครียดกระตุ้นต่อมไขมัน ทำให้หนังศีรษะมันมากขึ้น เสี่ยงต่อการเกิดรังแคและการอุดตันของรูขุมขน
การไหลเวียนเลือดที่หนังศรีษะ
ความเครียดทำให้หลอดเลือดหดตัว ส่งผลให้การไหลเวียนเลือดไปยังหนังศีรษะลดลง เมื่อรากผมได้รับออกซิเจนและสารอาหารน้อยลง เส้นผมจะขาดความแข็งแรงและเงางาม การศึกษาใน Dermatol Ther พบว่าผู้ที่มีภาวะเครียดเรื้อรังมักมีการไหลเวียนเลือดที่หนังศีรษะลดลงถึง 35% เมื่อเทียบกับกลุ่มที่มีความเครียดต่ำ
การอักเสบเนื่องจากความเครียด
ความเครียดเรื้อรังกระตุ้นการอักเสบทั่วร่างกาย รวมถึงบริเวณหนังศีรษะ ซึ่งการอักเสบที่หนังศีรษะสามารถรบกวนการทำงานของรากผม เป็นสาเหตุของรังแคและอาการคัน และอาจนำไปสู่ปัญหาผมร่วงในที่สุด กระบวนการอักเสบยังสามารถทำลายเซลล์ที่สร้างเส้นผมและขัดขวางวงจรการเติบโตตามปกติอีกด้วย
อารมณ์หลากหลาย สร้างสัญญาณสุขภาพผมที่ต่างกัน
ไม่ใช่ว่าทุกอารมณ์เชิงลบจะส่งผลต่อเส้นผมในรูปแบบเดียวกัน ร่างกายของเราตอบสนองต่อสภาวะจิตใจที่แตกต่างกันด้วยกลไกทางชีวเคมีที่ไม่เหมือนกัน ซึ่งนำไปสู่ปัญหาเส้นผมและหนังศีรษะที่แตกต่างกันออกไป หลายคนอาจไม่เคยสังเกตว่าอารมณ์ในแต่ละช่วงสามารถสะท้อนถึงสภาพเส้นผมของเราได้จริง ๆ ต่อไปนี้คือความเชื่อมโยงที่มักพบระหว่างสภาวะอารมณ์และอาการของเส้นผม
- ความเครียด และ ความกังวล: อาจเกิดภาวะผมร่วงเป็นกระจุก ผมร่วงง่าย ผมอ่อนแอ และผมหงอกก่อนวัยได้
- ความเศร้า และ ความเหนื่อยล้า: ผมแห้งกร้าน ไร้ความเงางาม เปราะบาง และลีบแบน
- ความโกรธ และ ความหงุดหงิด: หนังศีรษะอักเสบ ผมมันผิดปกติ หรืออาจจะก่อให้เกิดรังแคได้
- ความผ่อนคลายและอารมณ์เชิงบวก: ผมดูเงางาม มีน้ำหนัก หนังศีรษะชุ่มชื้น ไม่คันหรือเป็นขุย และยังช่วยยืดวงจร “ผมระยะเจริญเติบโต (Anagen Phase)” ให้ยาวนานขึ้น
หากคุณกำลังสงสัยว่า “ผมแห้งเสีย ขาดร่วง เพราะขาดการดูแล หรือจริง ๆ แค่อารมณ์เราไม่ไหว?” เราขอชวนคุณไปอ่านบทความ “สุขภาพผมไม่ดี… หรือแค่ใจเราไม่ไหว? ฟื้นฟูผมเสียจากภายใน” ที่จะช่วยให้คุณเข้าใจกลไกการเชื่อมโยงระหว่าง “ใจ” กับ “ผม” ได้มากขึ้น
อารมณ์ดี = เส้นผมสุขภาพดี
ในขณะที่ความเครียดเป็นตัวทำลายผมแบบเงียบๆ ความผ่อนคลายก็มีผลเชิงบวกกับเส้นผมอย่างชัดเจนเช่นกัน
เมื่อเราอารมณ์ดี ร่างกายจะหลั่ง ฮอร์โมนแห่งความสุข เช่น เอ็นโดรฟิน (Endorphins) ซึ่งช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตและการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติให้สมดุล ส่งผลให้
- หนังศีรษะมีความชุ่มชื้น ไม่แห้งตึง
- รากผมได้รับออกซิเจนและสารอาหารมากขึ้น
- เส้นผมงอกใหม่ได้ดี มีความแข็งแรงมากขึ้น
แนวทางดูแลผมแบบ “กาย-ใจ” ควบคู่
การดูแลสุขภาพผมจึงไม่ใช่แค่เรื่องของแชมพูหรือทรีตเมนต์อีกต่อไป แต่ควรคำนึงถึง “ใจ” ด้วยเช่นกัน เราเรียกแนวคิดนี้ว่า Holistic Hair Care หรือการดูแลผมแบบองค์รวม ซึ่งอาจเริ่มจากสิ่งง่ายๆ เช่น
- ทำ Herbal Detox Hair Spa พร้อมกลิ่นอโรมา เพื่อบำรุงทั้งเส้นผมและจิตใจ
- ฝึก การหายใจลึก (Deep Breathing) ขณะนวดหนังศีรษะ
- ใช้กลิ่นที่เหมาะกับอารมณ์ เช่น ลาเวนเดอร์, เบอร์กาม็อต, โรสแมรี่
- จัดเวลาให้ตัวเองได้ “พัก” อย่างแท้จริงสัปดาห์ละครั้ง
พอเราเข้าใจ “อารมณ์กับสุขภาพผม” มากขึ้นแล้ว เราจะเข้าใจว่าแม้เราจะเลือกผลิตภัณฑ์บำรุงที่ดีที่สุด แต่หากละเลย “ภาวะอารมณ์” ก็อาจยังไม่เห็นผลอย่างแท้จริง เพราะความเครียดนั้นแสดงออกมาทางเส้นผมได้เช่นกัน
หากวันนี้คุณอยากให้เส้นผมสุขภาพดี ลองเริ่มจากการดูแล “ใจ” ของตัวเองก่อน แล้วทุกอย่างจะเปล่งประกายออกมาจากภายใน พร้อมเส้นผมที่แข็งแรง สวยสุขภาพดีอย่างเป็นธรรมชาติ 🌿✨
แหล่งอ้างอิง
- Arck, P. C., Handjiski, B., Hagen, E., Pincus, M., Bruenahl, C., Bienenstock, J., & Paus, R. (2001). Is there a “brain–hair follicle axis”? Experimental Dermatology, 10(5), 365–379.
- Peters, E. M. J., & Arck, P. C. (2006). The role of stress in hair loss. Psychosomatic Medicine, 68(6), 927–930.
- Lavanya Rajasulochana & Preethi Dhamodharan. (2022). Hair loss and psychosocial impact: A review. International Journal of Trichology.
- Kim, S., & Lee, M. (2016). Effects of aroma self-foot reflexology massage on stress and immune response in healthy women. Journal of Korean Academy of Nursing.
- American Academy of Dermatology. (n.d.). Stress and hair loss: Are they related? American Academy of Dermatology Association. Retrieved August 26, 2025, from https://www.aad.org/public/diseases/hair-loss/insider/stress
- Healthline. (2019, January 27). The 13 best foods for hair growth. Healthline. https://www.healthline.com/nutrition/foods-for-hair-growth
- Medical News Today. (2023, March 14). How diet affects hair health. Medical News Today. https://www.medicalnewstoday.com/articles/how-diet-affects-hair-loss
- กรมสุขภาพจิต. (2563). ความเครียดกับสุขภาพ. กรุงเทพฯ: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.
- Almohanna, H.M., Ahmed, A.A., Tsatalis, J.P. et al. (2019) The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review. Dermatol Ther (Heidelb) 9, 51–70. https://doi.org/10.1007/s13555-018-0278-6
- Peters, E.M.J., Müller, Y., Snaga, W. et al. (2017) Hair and stress: A pilot study of hair and cytokine balance alteration in healthy young women under major exam stress. PLoS ONE 12(4): e0175904 https://doi.org/10.1371/journal.pone.0175904
- Botchkarev, V.A. (2003) Stress and the Hair Follicle: Exploring the Connections. American Journal of Pathology 162(3) 709-712 https://doi.org/10.1016/S0002-9440(10)63866-7
- National Institutes of Health (2021) How stress causes hair loss. https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/how-stress-causes-hair-loss
- Malta M. & Corso G. (2025) Understanding the Association Between Mental Health and Hair Loss. Cureus 17(5): e84777. DOI 10.7759/cureus.84777
- Mayo Clinic. (2022). Stress symptoms: Effects on your body and behavior. Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/stress-symptoms/art-20050987
- Hadshiew, I.M., Foitzik, K., Arck, P.C. et al. (2004) Burden of Hair Loss: Stress and the Underestimated Psychosocial Impact of Telogen Effluvium and Androgenetic Alopecia. Journal of Investigative Dermatology 123(3) 455-457 https://doi.org/10.1111/j.0022-202X.2004.23237.x
